Blogs

Keko Lotaw Langpi Kung

  • Saya Pe Ling (Lung Ngo)

         Langmawlya tuh Keko langpi lah ung mawlya, Rangcci, Buevaw, Sawphu te lah cceih ae`zah vahdung lang e khua ae` Thingkangtung, Panang, Ccangpung cinaw ae` khua lang chi-loi leih lah phia ae`. Tarei te Sihangthung, Polei-angraw, Lavoikung-mangkhua te leih lah cceih ae`.

                         1959 kum Kanpaleih te Matupi lang ka nue kuh zah 1960 Vuethoh U Ba CHit ccahnung Sui Cing ka dy zah mih inn ka ung bua. Matupi Vuethoh lang U Ba Chit ung zah ccahzipi lang U Bawi Kung, ccazi dih paw lang U Ngun Uk nynh a hae ae`. Tuh lya ze accozah lang te (9918) bungnaw Matupi, Marang, Zotung cite bungnaw lah ung. Zotung ae` hanglang kesezei bungnaw yn thua zah Vuethoh Ba Chit nynh bungnaw eih zya zah Zotung ae`hang lang paw mou cipya lang ae` cite U Ngun Uk tuh a khia. Ccahzi Ngun Uk nynh Matupi ung paw Zotung ae` marya yn ko zah meeting kae tua. Keko-Lotaw-Haekhaw mawtaw langpi sahku lang cite nawccaw te bya kae pae. Langpi sahnaw lang paw vaeloh, zunghe lang paw kesezei bungnaw nynh zaw lang khyh zah accozah rya hae ae` paw nynh mih lahkhah raveih te sahkheih lakhah cci phiah ku lang zah ccazi Ngun Uk phua kyng sah ku lang, lakhah yn phiah bia sah cite bya kae pae. 

                         Pali rya lah paw Lungngo paw U To Zung nynh rya a lah cih ae` paw chairmen te khuaboi pung ko lang ae` zah langpi a sah ry cih ae` tou? Meeting tua khae lang ae` nynh hoi cih ci te a so ccuin zah kae naw myarya a ccah. Chairman te khuaboi a ko tu lang paw U Ngun Uk tavuin kae pya. Bya kae pae paw Vuethoh U Ba Chit a naw myarya ccah. 

                         Khuaboi te chairman ae` tuh Ngun Uk nynh marya ko ae` zah meeting bua kae tua. Mihnaw marya a ccah. Kae sah cih ci ae` zah langpi sahnaw lang tho ku naw langpaw ningsaw phe kae khya. A ccia khae tu lang ae` U To Zung te votui U Raw Soi kae po ae`. Langpi lang thoku maw ae` Vuethoh U Ba Chit, langring-paw U Pung Lung (Rovaw) kheih te langpi kae do zah Lunglakhue chia kya sangkheih tuh nawkui saw ae` zah nawkui nynh kae lui. Nawbung kae thua zah Saya Thamang nynh Saya rya lah hae. Nawbung ae` nynh voh yn chia pya ae`. Matupi kae thua te langpi yn sah vae oh ze ccungccaw a ko tu lang ae` te langpi sah ae` paw (လုံၿခံဳေရး)  khylang Nawbung (ရဲကင္း) nung pya lang ae` ze nynh hoi cih kae cih zah Vuethoh U Ba Chit nynh a ho sia. Thawte kae ei kuh zah athualangze mindah lang ccia lang zah Zipe ae` ry te holang cih zah U Ba Chit kheih Pali U Ccou Kung kheih kae cceih zah Zipe Za Hu inn kae thua. Khuazi luhthung te kae ho.

                        Langpi sah lang paw Zipe Za Hu myarya anaw ccah, a pia ze Nawbung pali nung lang mah anaw ccah. Amuakalang Zipe U Za Hu, U Ba Chit, U Khin Mg THi pali-vuethoh ry luh thung te meeting tua ae` zah Yangon(ရဲခ်ဳပ္) zung lang vualeih a zia ae`. Yechoke nynh Nawbung  pali sakhang lah phuing oh cih te vualeih bua yn zia. 1960 kum te Nawbung (ရဲကင္း) phuing ae` zah (တာဝန္ခံ) lang pali sethung paw Saya Tung Ning te Saya Kaw Ting nynh a ung khae ty ae`. Luduh blyng lungnging honging te langpi sah cciamang lya ae` U Ba Chit nynh do zah Lung Ngo ae` nynh pake khua bang, anghu khua bang te lah ccia due ae` zah, haetapaw ah oi sah ae`. U Ba Chit nynh phua Ks 200/-lasung lang lah pya ae`. Kholae he lah thua ae` te Naw napi lah re ae` zah phua na ry paw voilang ung oh, saw na ry paw ranglang ung oh lah cih kuh hua ae` zah. Pastor U Saw Mung a paw U Lung To nynh a ngaelung tuing phang lah thadyng zah saw mah ka ry phua mah ka ry cih zah saw abang, phua a bang a mue. Saw ka ry cih paw mah a ngae si kuh, phua ka ry cih paw mah a ngae si kuh. Ccungccaw lang te tuh angaepaw dade lo sahlahmah tuh zeih ccungccaw lahku a lungry phe a ccing hua paw U Lung To tuh a haw hua paw lang phe tang. Langpi sahlya ae' hynh vaetua hlu bang, napi hlu bang ae'. Mih sisua mih thawzung blyng te a lah zua ku ae'.

                          Luduh nynh langpi tuh thawte sah ae`ae zah, 1961 kum tuh Nawbung khua vaetole phe thua lang sah ae' zah sapalain ukccaw kodung phe beih lang vaetole te phu ae'. Sapalaing ccazi lang U Khing Lung yn nung pya ae'. Zipe U Za Hu nynh langbu U Pho Kyi yn saw zah Keko te Sihangthung te Rangcci, Lotaw- Aekaw ccia langpi pou a ring. E langpi do lya hynh Sihangthung e U Zo Uk nynh rang a nyh paw cih te a tho naw te a thang naw cia langbu ae' te rawkaw ae' B.E ae' nynh လမ္းျပ lang a hoi ae'. Zipe Za Hu nynh Nainngaintaw Council lang ting zah Nainngaintaw Council nynh lehkhan zah B.E (တပ္) rawkaw yn saw pah ae' zah Sopang khua khe sakhang a nung ku ae'. Tavuinkan kha tu Bogyi Than Htun nynh a ung khae ae'. Bogyi  Than Htun nynh Rangcci cia he sah kou te Bogyi Aung San Lay nynh bua ung khae'ae. 1962 kum Saya Tung Ning te kae ru kuh zah kae nynh  1964 kum cia ka ung khae ae'. Lunglakhue cia asua lya ae' ze Sawphawto tuh chia nynh The ry te pung  ting thing zah phe chih. Nawbung paw U Thanlyng te kae lei zah a ruu, mawtaw te Keko lang po kae ccia khae. The te rya lah ae` paw tuh Sawbahreih te Sawphawto thua ae' zah Kazin minphuin nynh thua ae'. Nawbung te Lotaw cia hang lang kha accozah nynh ccing (74) yn pya ae'.

                       Seccae lang kha Paw a thua paw U Paw Ccou (ဦးေဆာင္မူ) te Bogyi Aung San Lay sawchia pah ae' zah Bogyi Aung San Lay nynh a sah pya ae'. E langpi tuh (ျပည္ေထာင္စုလမ္းမႀကီး) cite ming a phu ae'. Nanngantaw zung kya maw aung cih zah (ႏုိင္ငံေတာ္) zung mah (ပည္ေထာင္စုလမ္းမႀကီး) cite a tu mah a ung. E langpi sah naw hynh Keko- Haekhaw mah mawtaw langpi ung louh khyh. Keko-Lotaw-Haekhaw mawtaw he thua te nynh (ျပည္သူ႕ေကာင္စီ) se te Keko Haekhaw langpi nyalang te bua a sah ku ae'.

                        E langpi  kunglang hynh marya zei lang ze ria mah naria ry tae lang khyh oh zah cca-uk taraw te zei khing phe thua cih kei ccu ze a dyng khothyte a bapi hua ci paw law te ka zei paw nynh thua. E langpi kung lang ka zei rynua nathe paw tuh Keko mawtaw langpi salang khua lahkhan ae' paw te a lasah ae' paw, paw ae'. Langpi mah khansa bua vae khyh ae'. A tu a hing oh paw neitaw ae' te ccaw ae' tuh Paw ae' nynh a minphuin, a Zorang, ah Zo ccungccaw yn lah sungsah ae' zah, mih thawzung, mihsisua thang pya te yn lah rae pya ae' paw kya mawtawcar te cycle te a cceih vae oh zah a hung ae' ေက်းဇူး vema? cipaw san a tua lei paw, na nyh lei oh paw mah bua a ung cih oh.

                         Tuhkeiccuze lungthing pya ku sisua thangku bia te a Zo minphuin te a Zorang lah sungsah ae' paw nungpaw ae' hynh a lah ning khyh naw lang oh ka zei ry paw nynh thua. Ccungccaw a bang te tousenaw lang ze Rezua-Lung Ngo- Keko langpi sahlangpaw a ei ung paw mah bua a ung cih oh. A thua kho ze tuh khotakyh te mawtaw tee ravo nyng cipaw hynh rylang a ung hua paw nynh athua.

                           Zawthaw ae' neitaw ae' te ccaw ae' balyng phawvoi ccanghaw a ae' oh zah muavawlang a ung oh paw Zo minphuin phuin kheih a thua oh paw a Zoccungccaw a Zo Minphuin hynh laesahnaw na lah hoi khyh naw lang oh te ryachi a thane hua paw nynh a ryachi paw suethung khonawlang te thyahaw naw lang te ze mah hangthung bua naw lang, Zo Minphuin thawcci ngaethya ung sah naw mah na lah hoi naw lang oh te Zo Minphuin zawpui naw na Zorang ning lei naw, a Zo thua naw noteih kunaw lungthing na hoi khyh naw lang oh batawnaw bya lang te ka ry paw te nynh Keko-Lotaw_Haekhaw  langpi kung cih te abalu taw te ka zei ry paw nynh thua.